Analizë nga Floresha Dado për veprën e shkrimtares Mira Meksi
Romani “Ikona e plagosur” i shkrimtares së njohur Mira Meksi është një nga veprat më të thella të letërsisë shqiptare bashkëkohore. Ai shfaqet si një bashkim i ndjeshmërisë artistike, përvojës historike dhe meditimit filozofik mbi fatin e individit dhe të kombit shqiptar.
Autorja, me një mjeshtëri të rrallë narrative, ndërthur ngjarjet historike me introspektivën shpirtërore, duke shpalosur një realitet ku arti, dhimbja dhe identiteti ndërthuren në një tërësi dramatike dhe poetike njëherësh.
Romani që shkon përtej kohës dhe kufijve
Sipas studimit të profesoreshës Floresha Dado, “Ikona e plagosur” nuk është thjesht një roman historik apo psikologjik, por një tekst reflektues mbi plagët e shpirtit njerëzor dhe mbi qëndresën e artit ndaj shkatërrimit. Meksi përdor ikonën si simbol të shpirtit shqiptar — të plagosur, por të pathyeshëm, që mbart brenda vetes kujtesën, besimin dhe shpresën.
Ky roman ndërton një urë mes kohërave, duke lidhur të shkuarën e lënduar të vendit me përpjekjet e njeriut modern për të gjetur kuptim në një botë që ndryshon me shpejtësi.
Stili dhe simbolika
Në analizën e saj, Dado thekson përdorimin e një gjuhe poetike dhe metaforike nga autorja, e cila arrin të ngrejë ndjenjën njerëzore në nivel universal. Personazhet e Meksit jetojnë mes reales dhe metafizikes, mes dashurisë dhe dhimbjes, duke krijuar një peizazh emocional që e bën lexuesin të reflektojë thellë mbi ekzistencën dhe shpirtin njerëzor.
Ikona në roman shndërrohet në simbol të besimit, kujtesës dhe qëndresës kombëtare – një figurë që, ndonëse e plagosur, mbetet e gjallë, duke mishëruar qëndrueshmërinë e një populli që s’e ka humbur kurrë ndjenjën e shenjtërisë.
Një vepër e domosdoshme për lexuesin bashkëkohor
“Ikona e plagosur” është një roman që i flet jo vetëm lexuesit shqiptar, por çdo njeriu që kërkon të kuptojë raportin mes artit dhe jetës, mes kujtesës dhe përjetësisë. Është një thirrje për të mos harruar, por edhe një ftesë për të kuptuar se arti mbetet forca më e pastër e shpëtimit njerëzor.
Floresha Dado e përmbyll analizën e saj me vlerësimin se Mira Meksi, me këtë roman, ka arritur të ngrejë një ikonë letrare të kulturës shqiptare, ku fjala bëhet shenjë e përjetshme e kujtesës dhe dashurisë për atdheun./Raporto24/
