Edhe njerëzit e dobët mund të jenë në rrezik për një atakt të rrezikshëm në zemër – për shkak të yndyrës së fshehur që përshpejton plakjen e zemrës, ka zbuluar një studim i madh.
Kjo yndyrë e rrezikshme – e njohur si yndyrë viscerale – grumbullohet thellë brenda trupit, duke u mbështjellë rreth mëlçisë, stomakut dhe zorrëve.
Ndryshe nga yndyra që mund ta shohësh dhe ta kapësh me dorë, ajo është e padukshme nga jashtë, që do të thotë se shumë njerëz që duken të dobët mund të mbajnë ende sasi të dëmshme të saj.
Studiuesit analizuan të dhënat e më shumë se 21,000 personave dhe zbuluan se ata me nivele më të larta të yndyrës viscerale shfaqnin shenja se zemrat dhe enët e tyre të gjakut po plakeshin më shpejt.
Testet e gjakut zbuluan se kjo lloj yndyre gjithashtu shkaktonte inflamacion në të gjithë trupin – një proces që prej kohësh lidhet me plakjen e parakohshme dhe sëmundjet.
Rezultatet, të botuara në European Heart Journal, sugjerojnë gjithashtu se forma e trupit mund të jetë më e rëndësishme se pesha në vetvete kur bëhet fjalë për shëndetin e zemrës.
Meshkujt që mbajnë yndyrë rreth barkut, në atë që quhet formë trupi “mollë”, kishin shumë më tepër gjasa të shfaqnin plakje të përshpejtuar të zemrës.
Në të kundërt, femrat me formë “dardhe”, të predispozuara gjenetikisht për të ruajtur yndyrën rreth ijeve dhe kofshëve – e njohur si yndyrë gluteofemorale – dukeshin se kishin zemra më të shëndetshme dhe më të reja. Ky lloj yndyre në pjesën e poshtme të trupit madje mund të ndihmojë në mbrojtjen kundër sëmundjeve të zemrës, goditjeve në tru dhe diabetit tip 2.
Studiuesit gjetën gjithashtu se niveli më i lartë i estrogjenit te gratë para menopauzës ishte i lidhur me plakje më të ngadaltë të zemrës – duke sugjeruar se ky hormon mund të ketë rol mbrojtës.
Për të arritur këto përfundime, shkencëtarët në Laboratorin e Shkencave Mjekësore të Këshillit të Kërkimeve Mjekësore në Londër analizuan skanimet MRI të pjesëmarrësve në UK Biobank.
Pamjet e trupit të plotë u përdorën për të hartuar sasinë dhe vendndodhjen e yndyrës, ndërsa skanimet e detajuara të zemrës dhe enëve të gjakut u vlerësuan me inteligjencë artificiale për të zbuluar shenja plakjeje – siç është ngurtësimi apo inflamacioni i indeve.
Çdo pjesëmarrësi iu caktua një “moshë zemre”, e cila u krahasua me moshën reale.
Kryestudiuesi, profesori Declan O’Regan nga Imperial College London, tha:
“Ne kemi ditur për dallimin mes formës së trupit mollë dhe dardhë, por nuk ka qenë e qartë si lidhej kjo me rezultatet e dobëta shëndetësore.
Kërkimi ynë tregon se yndyra ‘e keqe’, e fshehur thellë rreth organeve, përshpejton plakjen e zemrës. Por disa lloje yndyre mund të mbrojnë kundër plakjes – specifikisht yndyra rreth ijeve dhe kofshëve te gratë.
Ne gjithashtu treguam se BMI nuk është një mënyrë e mirë për të parashikuar moshën e zemrës, gjë që thekson rëndësinë e të diturit se ku ruhet yndyra në trup dhe jo vetëm pesha totale. Qëllimi i kërkimit tonë është të gjejmë mënyra për të rritur jetëgjatësinë e shëndetshme. Edhe pse të jesh aktiv është e rëndësishme, zbuluam se yndyra e fshehur mund të jetë ende e dëmshme edhe te njerëzit në formë.”
Ekipi tani planifikon të hetojë nëse injeksionet e reja për humbje peshe, si Ozempic, mund të synojnë efektet e plakjes që shkakton kjo yndyrë e fshehur. Këto ilaçe, që imitojnë hormonin GLP-1 që shtyp urinë, tashmë kanë treguar se ulin nivelet e yndyrës viscerale – dhe një ditë mund të ndihmojnë në mbajtjen e zemrës më të re për më gjatë.
Profesori Bryan Williams OBE, drejtor shkencor dhe mjekësor në British Heart Foundation, shtoi:
“Ne tashmë e dimë se yndyra e tepërt viscerale rreth zemrës dhe mëlçisë mund të çojë në rritje të presionit të gjakut dhe kolesterolit të lartë, kështu që është shqetësuese që ajo gjithashtu mund të ndihmojë në përshpejtimin e plakjes së zemrës dhe enëve të gjakut.
Meqë modeli i shpërndarjes së yndyrës që shihet zakonisht në trupin e grave lidhet me estrogjenin, ky hormon mund të jetë çelësi i terapive të ardhshme kundër plakjes së zemrës.
Të ushqyerit më shëndetshëm dhe aktiviteti fizik mund të ndihmojnë në uljen e niveleve të yndyrës viscerale.”
Më herët këtë verë, studiues amerikanë zhvilluan një test online falas që sipas tyre mund të ndihmojë për të llogaritur nëse zemra juaj po plaket më shpejt se pjesa tjetër e trupit.
Duke përdorur të dhënat e ofruara nga American Heart Association, testi ndihmon për të kuptuar më mirë se sa stres i nënshtrohet zemra.
Ai kërkon të plotësoni të dhëna si: gjinia, mosha, kolesteroli total, kolesteroli HDL, presioni i gjakut sistolik, nëse keni diabet, nëse merrni ilaçe për presionin e gjakut apo statina.
Gjithashtu kërkohet edhe eGFR (shkalla e filtrimit glomerular të vlerësuar), që përdoret për të matur sa mirë funksionojnë veshkat.
Ky kalkulator u testua në më shumë se 14,000 të rritur amerikanë të moshës 30 deri në 79 vjeç, nga viti 2011 deri në vitin 2020. /GazetaExpress/
