Analistët dhe ekspertët ushtarakë evropianë paralajmërojnë se Rusia, nën udhëheqjen e Vladimir Putinit, po intensifikon aktivitetet psikologjike, propagandistike dhe taktike kundër Perëndimit, të cilat mund të jenë një përgatitje për një konflikt të mundshëm me NATO-n.
Sipas një raporti nga Instituti për Studimin e Luftës (ISW) dhe vlerësimeve të Kolonelit austriak Markus Reisner, Kremlini po përdor dronë, dezinformim, sabotim, bllokim të sinjalit GPS dhe zjarrvënie për të shkaktuar panik, frikë dhe pasiguri në Evropë.
Këto aktivitete përshkruhen si e ashtuquajtura “Faza 0”, në të cilën Rusia, megjithëse ende nuk po ndërmerr veprime të hapura ushtarake, përgatit publikun dhe teston qëndrueshmërinë e shteteve evropiane ndaj situatave të krizës. Reisner thekson se taktikat që Rusia po zbaton tani janë pjesë e një modeli të gjatë sovjetiko-rus.
Ai përshkruan katër faza tipike të ndërhyrjeve sovjetiko-ruse: demoralizimi i popullsisë, destabilizimi i institucioneve shtetërore, sulmet në territor dhe, në fazën përfundimtare, ndërhyrja ushtarake. Aktualisht, faza po zbatohet përmes pranisë në rritje të dronëve të panjohur mbi qytetet dhe infrastrukturën evropiane, e cila është një përpjekje për të demonstruar paaftësinë e shteteve për të kontrolluar hapësirën e tyre dhe për të mbrojtur integritetin territorial.
Përveç aktiviteteve ushtarake dhe taktike, histeria politike dhe propagandistike ndaj Perëndimit dhe Bashkimit Evropian po intensifikohet në Rusi. Zëvendësministri i Jashtëm rus Alexander Grushko pretendon se “Evropa po përgatitet për luftë me Rusinë”, ndërsa ish-Presidenti Dmitry Medvedev e përcakton Evropën si “armikun më të madh të Rusisë”. Analistët e regjimit dhe mediat paraqesin teori se Perëndimi kërcënon mbijetesën e Rusisë, se dëshiron të kontrollojë burimet e saj natyrore dhe madje të eliminojë shumicën e popullsisë në mënyrë që të sundojë elitën.
Në Konferencën e fundit Valdai, Putini akuzoi hapur Evropën për luftën e zgjatur në Ukrainë, duke injoruar rolin e Rusisë në agresionin dhe aneksimin e Krimesë. Analistët kujtojnë se marrëdhënia midis Rusisë dhe Evropës më parë ishte dukshëm e ndryshme. Që nga vitet 1990, Rusia ka pasur partneritete me BE-në dhe po negocionte anëtarësimin në NATO. Marrëveshje të tilla si “Partneriteti për Modernizim”, bashkëpunimi brenda Këshillit Rusi-NATO dhe projekte ekonomike si Nord Stream kanë demonstruar gatishmërinë e Moskës për të qenë pjesë e hapësirës politike dhe ekonomike evropiane.
Megjithatë, gjatë dekadave të fundit, Putini ka hedhur poshtë idenë e afrimit me Evropën, duke lëvizur drejt një politike imperiale, të Rusisë së Madhe. Frika nga “evropianizimi” i Rusisë dhe forcimi i parimeve liberale demokratike, të cilat mund të kërcënojnë autoritetin e tij, kanë forcuar tendencat konservatore dhe nacionaliste në Kremlin. Ky faktor ideologjik është gjithashtu pjesë e konfliktit me Ukrainën, e cila, ndryshe nga Rusia, ka pranuar standardet demokratike dhe pluralizmin politik, gjë që e ka alarmuar më tej Kremlinin.
Koloneli Markus Reisner paralajmëron se aktivitetet aktuale të dronëve janë më shumë sesa thjesht zbulim ushtarak. Ato synojnë të shkaktojnë pasiguri dhe panik, por edhe të testojnë reagimet e vendeve evropiane dhe NATO-s. Aktualisht ekziston një debat se kush është përgjegjës për neutralizimin e dronëve të panjohur – policia apo ushtria – dhe si të zbatohet ligji që rregullon rrëzimin e objekteve ajrore. Reisner thekson se incidente të tilla i detyrojnë qeveritë të veprojnë konkretisht dhe të përgatisin procedurat, sepse përndryshe ekziston rreziku i humbjes së kontrollit mbi vendin dhe infrastrukturën kritike.
Para se Putini ta kthente Rusinë drejt një politike më agresive, marrëdhëniet me Perëndimin ishin dukshëm më të ngushta. Që në vitin 2010, kishte plane për një hapësirë të vetme ekonomike evropiane me një regjim të përbashkët vizash dhe sistem sigurie. Marrëveshjet e partneritetit me BE-në dhe bashkëpunimi ushtarako-politik me NATO-n u ruajtën deri në aneksimin e Krimesë në vitin 2014. Rusia ishte gjithashtu anëtare e G8-ës, dhe investimet e rëndësishme në tubacionet e gazit Nord Stream 1 dhe 2 siguruan pozicionin e saj strategjik në furnizimin me energji.
Megjithatë, Putini gradualisht hoqi dorë nga integrimi evropian dhe u përqendrua në kontrollin e brendshëm dhe zgjerimin imperial. Frika nga demokratizimi dhe këmbëngulja e Perëndimit për të drejtat e njeriut dhe lirinë e medias kontribuan në kthimin e tij drejt ideologëve konservatorë si Vladislav Surkov dhe Alexander Dugin, gjë që forcoi kursin autoritar të Kremlinit.
Sot, përveç aktiviteteve psikologjike dhe propagandistike, Rusia mbështet financiarisht dhe politikisht organizatat radikale të krahut të djathtë dhe neonaziste në Evropë. Kohët e fundit, në Shën Petersburg u mbajt samiti i Lidhjes Ndërkombëtare të Sovranëve (ISL Paladins), ku u takuan përfaqësues të rreth njëzet organizatave ekstremiste nga Evropa dhe bota, përfshirë grupe nga Serbia. Këto takime shërbejnë për të përhapur idetë e lëvizjeve radikale dhe për të destabilizuar më tej hapësirën politike evropiane.
