Kur një sirian gurgdhendës dhe familja e tij fituan azilin në Greqi vitin e kaluar, ata menjëherë u futën në ishullin e Kretës – duke kompletuar një udhëtim që kishte filluar nga gjyshërit e tij 130 vitë më parë.
Në hyrje të një dyqani të vogël në Chania, në veri-perëndim të Cretes, Ahmed prezanton veten. Pronari i dyqanit e shikon me gojë hapur. Ai e kupton se çfarë thotë Ahmedi por disa fjalë të tij janë të panjohura për familjarët e tij.
“Ai nuk mund të besonte se dikush ende fliste gjuhën e vjetër”, thotë Ahmed.
42 vjeçari, Ahmed fliste një verzion të dialektit kretian që e kishte mësuar nga prindërit e tij, me të cilët ishte rritur në një fshat në veri të Sirisë në vitet 1970 dhe 1980. Prindërit e tij shumicën e kohës së tyre e kanë kaluar në Siri, por disa anëtarë të familjës së tij kanë lindur në Kretë, raporton “BBC”, transmeton Periskopi.
“Ne kemi mësuar arabisht në shkollë, por gjithmonë greqisht kemi folur në shtëpi”, shprehet Ahmed. Fëmijët mësojnë vallet greke dhe recitojnë poema të shkurtëra krete.
Baballarët e prindërve të Ahmedit ishin detyruar të lëshojnë Kretën në vitin 1890 ku Perandorisa Otomane kishte filluar të dobësohet. Ishulli kishte qenë pjesë e perandorisë turke për 2 shekuj, dhe gjysma e popullatës, përfshirë edhe paraardhësit e Ahmedit ishin konvertuar në myslimanë.
“Ishte gjithmonë një pjesë e Kretës në zemrën tonë”, tha ai.
“Gjithmonë dëshironim ta vizitonim, por asnjëherë nuk n’a ishte dhënë mundësia”.
Udhëtimi i tij zgjati tre muaj derisa arriti në Kretë. Kur kishte arritur në vendin paraardhësve të tij, ai ishte shtruar në një spital pasi vuante nga një problem i epilepsisë kronike. Stafi mjekësor u habit kur dëgjoi dialektin të cilin ai e fliste rrjedhshëm.
“Njerëzit më ndalonin në rrugë për të më pyetur rreth Sirisë dhe luftës”.
“Ata na shohin si kretanë të rikthyer”.
Edhe pse Chania nuk kishte asnjë komunitet mysliman për më shumë se një shekull, gjërat po ndryshojnë tani.
25 anëtarët e familjës së Ahmedit, dhe qindra refugjatë të tjerë viteve të fundit kanë ndryshuar strukturën etnike./Periskopi/
