Komisioni Evropian ka propozuar një buxhet qendror të BE-së prej 1.816 trilionë eurosh për periudhën shtatëvjeçare nga viti 2028, pas ditësh negociatash të brendshme të tensionuara.
Kjo shifër do të përfaqësonte një rritje të fuqisë shpenzuese të Bashkimit Evropian krahasuar me buxhetin aktual që ka filluar që nga viti 2021.
Anëtarët e Komisionit, të udhëhequr nga Presidentja Ursula von der Leyen, më në fund u dakorduan për këtë shifër të mërkurën, që do të thotë se shpenzimet totale do të rriteshin në 1.15 përqind të të ardhurave bruto kombëtare të BE-së, krahasuar me rreth 1.1 përqind gjatë periudhës aktuale, raporton “Politico”, transmeton Klankosova.tv.
“Është një buxhet që përputhet me ambicien e Evropës, që përballet me sfidat e Evropës dhe që forcon pavarësinë tonë”, u tha von der Leyen gazetarëve. “Buxheti është më i madh, është më i zgjuar dhe është më i mprehtë”.
Komisioni pretendoi se buxheti i tij do të arrijë në 2 trilionë euro. Kjo përfshin pagesat e borxhit të BE-së pas Covid-it, i cili do të përfaqësonte 1.26 përqind të PBB-së. Siegfried Muresan, negociatori i buxhetit për Partinë Popullore Evropiane të qendrës së djathtë të von der Leyen, e përshkroi këtë metodë si “mashtruese”.
Kritika e tij u pasqyrua nga ligjvënësit nga i gjithë spektri.
Buxhet më i vogël, përparësi të ndryshme
Njoftimi shënon fillimin e të paktën dy viteve debatesh me Parlamentin Evropian dhe kryeqytetet kombëtare, të cilët të gjithë duhet të miratojnë shumën përfundimtare.
“Buxheti i propozuar është shumë i lartë”, tha ministri holandez i Financave, Eelco Heinen.
Në një sinjal të betejave që do të vijnë, Carla Tavares, personi kryesor socialist për buxhetin, tha: “Ne nuk do të lejojmë që financimi i përparësive tona kryesore të kompromentohet nga shlyerja e NextGenerationEU [kreditë e rimëkëmbjes nga Covid]”.
Shifra e përgjithshme prej 1.816 trilionë eurosh reflekton çmimet e vitit 2025 dhe krahasohet me një buxhet prej 1.2 trilionë eurosh midis viteve 2021 dhe 2027, gjithashtu me çmimet aktuale.
Komisioni do të ndajë 865 miliardë euro për “Planet Kombëtare dhe Rajonale”, të cilat mund të përfshijnë politikën rajonale dhe Politikën e Përbashkët Bujqësore, të cilat aktualisht përbëjnë dy të tretat e buxhetit të BE-së, sipas komisionerit të buxhetit të BE-së, Piotr Serafin, i cili ia paraqiti planin Parlamentit Evropian.
Subvencionet dhe pagesat e fermerëve për rajonet më të varfra – të cilat kanë qenë burimi kryesor i buxhetit të BE-së për dekada të tëra – do të përbëjnë një pjesë dukshëm më të ulët të shpenzimeve totale në vitet e ardhshme.
Komisioni do të ndajë 410 miliardë euro për “Fondin Evropian të Konkurrencës”, 200 miliardë euro për “Evropën Globale”, që përfshin ndihmë dhe asistencë për zhvillim për vendet fqinje, dhe 292 miliardë euro për programe “të tjera”, duke përfshirë çmontimin bërthamor dhe drejtësinë, dhe 49 miliardë euro për programin e shkëmbimit të studimeve Erasmus+.
Shlyerjet e borxhit do të shërbejnë për kreditë e BE-së në tregjet e kapitalit dhe nuk do të shpenzohen për prioritete të tilla si bujqësia apo mbrojtja.
Disa vende, përfshirë Gjermaninë, ekonominë më të madhe dhe më të fuqishme të bllokut, kanë paralajmëruar tashmë kundër zgjerimit të fondit të parave të BE-së në një kohë kur votuesit në të gjithë Evropën po kthehen gjithnjë e më shumë drejt forcave populiste dhe anti-BE.
Ideja e madhe e Von der Leyen është të drejtojë fondet larg mënyrës se si paratë e BE-së janë shpenzuar tradicionalisht – për bujqësinë dhe zhvillimin rajonal – drejt prioriteteve të reja si mbrojtja dhe inovacioni.
27 qeveritë e BE-së dhe Parlamenti duhet ta miratojnë unanimisht planin.
Do të jetë një shitje e vështirë për von der Leyen. Krahas rezervave të Gjermanisë, Franca, ekonomia e dytë më e madhe, gjithashtu nuk është e gatshme të rrisë kontributet e saj, e shtrënguar siç është nga një deficit në rritje dhe një borxh në rritje. /Klankosova.tv
