Nga tarifat më të larta të shkollimit për studentët e huaj, deri te çështjet e nxehta që do të votohen në një referendum kombëtar – këto janë disa nga ndryshimet që mund të prisni në Zvicër në shtator 2025.
1 shtator: ‘Sfida e Lëvizshmërisë’ e Bazelit
Sfida e lëvizshmërisë “31DAYS Basel” fillon në shtator dhe zgjat deri më 31 nëntor.
Ja se si funksionon: Nëse hiqni dorë nga makina juaj për një muaj brenda këtij afati kohor, do të keni të drejtë të përdorni transportin publik falas gjatë kësaj periudhe.
Nëse jetoni në Bazel dhe dëshironi të merrni pjesë në këtë ‘sfidë’ miqësore me mjedisin, mund të gjeni më shumë informacion rreth saj këtu.
8 shtator: Sesioni i vjeshtës i parlamentit
Deputetët nga të dy dhomat e parlamentit do të debatojnë, deri më 26 shtator, dhjetëra çështje në axhendën e tyre.
Ata gjithashtu do të votojnë për çështjet e mbetura nga sesionet e mëparshme.
Ato përfshijnë, ndër të tjera, lëvizjen për të kriminalizuar ‘përndjekjen obsesive’; miratimin e taksimit individual të çifteve të martuara; si dhe ligji federal mbi Furnizimin Ekonomik Kombëtar, që synon të garantojë furnizimin e vendit me mallra dhe shërbime thelbësore në rast të një mungese serioze, transmeton albinfo.ch.
8 dhe 18 shtator: Studentët e huaj do të paguajnë tarifa më të larta shkollimi
Kur të fillojë viti i ri akademik në Institutin Politeknik Federal të Lozanës (EPFL) më 8 shtator dhe në institucionin e tij simotër ETH në Cyrih më 18 shtator, studentët ndërkombëtarë do të shohin tarifat e tyre të shkollimit të trefishohen.
Kjo do të thotë që tarifat e tyre për semestër do të rriten nga 730 në 2,190 franga, shkruan thelocal.
Megjithatë, rritja do të zbatohet vetëm për studentët e rinj; ata që janë tashmë të regjistruar në të dy universitetet mund të përfundojnë studimet e tyre me tarifat e vjetra.
Këto rritje kanë për qëllim të kompensojnë kontributet më të ulëta federale sepse ndihma financiare e qeverisë për të dy institutet publike është ulur ndjeshëm.
11 dhe 21 shtator: Ditët e Falënderimeve
Ndryshe nga Amerika e Veriut, ku Dita e Falënderimeve festohet në vjeshtë (tetor në Kanada dhe nëntor në Shtetet e Bashkuara), versioni zviceran, pa gjelin e detit, shënohet të dielën e tretë të shtatorit.
E njohur si Eidgenössischer Dank-, Buss- und Bettag në gjermanisht, Jeûne fédéral në frëngjisht, Digiuno federale në italisht dhe Rogaziun federala në romansh, Dita Federale e Falënderimeve, Pendimit dhe Lutjes festohet në të gjithë Zvicrën, me përjashtim të Gjenevës, e cila ka festën e saj të krahasueshme, le Jeûne genevois, e cila festohet këtë vit më 11 shtator.
22 shtator: Fillon vjeshta
I ashtuquajturi Ekuinoksi Vjeshtor shënon fillimin zyrtar të vjeshtës në Hemisferën Veriore.
Në Zvicër, ajo do të fillojë zyrtarisht në orën 8:44 të mëngjesit në këtë ditë.
Është shumë herët për të ditur paraprakisht se si do të jetë moti kur të fillojë zyrtarisht vjeshta, por pas një vere me disa periudha jashtëzakonisht të nxehta, shumica e njerëzve ndoshta presin me padurim ditë me diell dhe më të freskëta (por jo SHUMË të freskëta).
28 shtator: Referendume
Votuesit zviceranë do të duhet të vendosin për dy çështje në këtë raund të dytë të referendumeve kombëtare – të dyja të diskutueshme.
E para ka të bëjë me provën elektronike të identitetit (e-ID).
Votuesit e kishin refuzuar tashmë këtë legjislacion në vitin 2021, kryesisht sepse do të lëshohej nga kompani private.
Ligji i ri, i “përmirësuar” përcakton që qeveria federale do të lëshojë e-ID dhe do të operojë infrastrukturën teknike të kërkuar, duke siguruar kështu mbrojtjen më të mirë të mundshme të privatësisë dhe sigurisë së të dhënave.
Çështja megjithatë mbetet e diskutueshme, me disa që pretendojnë se ky lloj dokumenti dixhital nuk do të jetë ende plotësisht i sigurt dhe mund të shkelë privatësinë e mbajtësve të tij.
Çështja e dytë në lojë është vlera e imputuar e qirasë.
Kjo i referohet një termi tatimor që përdoret për të përshkruar vlerën teorike të qirasë që do të duhej të paguanit nëse do të merrnit me qira pronën tuaj.
Në Zvicër, kjo vlerë përdoret për të llogaritur taksat, edhe nëse jetoni në apartamentin ose shtëpinë tuaj dhe nuk paguani qira.
Në këmbim, ju mund të zbritni interesin e hipotekës dhe kostot e mirëmbajtjes nga të ardhurat tuaja të tatueshme.
Por parlamenti ka miratuar një ndryshim në ligj (i cili është hedhur për votim më 28 shtator) që heq taksimin e vlerës së qirasë së imputuar dhe kufizon opsionet për të bërë zbritje. Kjo vlen si për shtëpitë kryesore ashtu edhe për shtëpitë e dyta.
Në të njëjtën kohë, deputetët kanë miratuar një ndryshim në Kushtetutë që u lejon kantoneve të futin një taksë të veçantë mbi pronën për shtëpitë e dyta.
Sa i përket udhëtimit:
Me tren
Nga 30 gushti deri më 13 shtator, trenat e EuroCity për në Milano nga Bazeli, Berna dhe Gjeneva do të udhëtojnë vetëm për në/nga Domodossola për shkak të punimeve në binarë në Itali.
Disa trena të EuroCity midis Gjenevës, Lozanës dhe Milanos do të anulohen plotësisht gjatë kësaj kohe.
Për t’u siguruar që të mund të udhëtoni nga Zvicra në Milano, pjesën tjetër të Italisë dhe të ktheheni përsëri në shtëpi, SBB dhe Trenitalia po organizojnë autobusë zëvendësues në itinerarin e prekur.
Transporti ajror
EasyJet do të përurojë një itinerar të ri më 4 shtator: një fluturim direkt nga Gjeneva në qytetin polak të Krakovës.
Këto fluturime do të operojnë të enjteve dhe të dielave nga shtatori deri në tetor, dhe të hënave dhe të premteve nga nëntori.
