Amerikanët po vdesin papritur nga sulmet e zemrës në shtëpi në nivele alarmante, paralajmërojnë mjekët.
Studiuesit në Mass General Brigham, një spital i lidhur me Harvard, kanë zbuluar se vdekjet e lidhura me zemrën janë rritur me 17 për qind në vitet pas pandemisë së Covid-it.
Dhe megjithëse numri i saktë nuk dihet, në shumë prej këtyre rasteve, sulmet e zemrës kanë ndodhur në shtëpi, ndërkohë që vdekjet në spitale janë ulur.
Kjo sugjeron që pacientët po “neglizhohen” — derisa është shumë vonë.
Dr Jason H Wasfy, autor i studimit dhe drejtor i Kërkimeve të Rezultateve në Spitalin e Përgjithshëm të Massachusetts, tha: “Shumë raporte kanë treguar se ka pasur më pak sulme zemre në spitale që nga viti 2020 — por diçka duket se mungon në këto të dhëna”.
“Tani tregojmë se nëse llogarisim vdekjet në shtëpi, vdekjet kardiake po rriten dhe kanë mbetur të larta për vite. Sot ka shumë më tepër njerëz që po vdesin nga shkaqe kardiake në shtëpi, gjë që ngre gjithashtu shqetësimin se njerëzit me sëmundje të zemrës nuk po marrin kujdesin që u nevojitet që nga pandemia.”
Virusi Covid — që mendohet të ketë infektuar mbi 100 milionë amerikanë — ka treguar se mund të shkaktojë dëme në zemër dhe enët e gjakut, gjë që mund të jetë një faktor.
Por mjekët thonë se duhet të jenë në lojë edhe faktorë të tjerë, të cilët ende po kuptohen — përfshirë dietën dhe stilin e jetesës.
Për shembull, një studim këtë javë zbuloi se pirja e marijuanës ose konsumimi i produkteve të saj mund të rrisë rrezikun.
Megjithëse rezultatet e plota nuk janë publikuar ende, ekspertët besojnë se pandemia gjithashtu mund të lidhet me një rritje misterioze të sulmeve të zemrës tek të rinjtë amerikanë.
Studimi, i publikuar të premten në JAMA Network Open, analizoi 127,746 certifikata vdekjeje nga persona që kishin vdekur në Massachusetts midis janarit 2014 dhe korrikut 2024.
Mosha mesatare ishte 77 vjeç dhe rreth 52 për qind ishin burra.
Studiuesit më pas krijuan vlerësime të popullsisë bazuar në të dhënat e Censusit të SHBA nga 2014 deri më 2023.
Duke përdorur të dhënat e certifikatave të vdekjes dhe të dhënat e Censusit, ekipi përcaktoi një normë të pritur të vdekjeve kardiake për periudhën 2020-2023.
Ata zbuluan se vdekjet kardiake ishin 16 për qind më të larta se sa pritej në 2020, 17 për qind më të larta në 2021 dhe 2022 dhe gjashtë për qind më të larta në 2023.
Shumica e vdekjeve kardiake mujore në shtëpi gjithashtu tejkaluan nivelet e pritura midis 2020 dhe 2022, dhe në spitale midis 2020 dhe 2023.
Megjithatë, ata përmendën të dhëna shtesë që tregonin se hospitalizimet për sulme të zemrës u ulën me 20 deri në 34 për qind pas fillimit të pandemisë. Kjo sugjeron se shumë nga këto vdekje të tepërta kanë ndodhur në shtëpi.
Studiuesit shkruajtën: “Në këtë studim të bazuar në popullsi të vdekurish në Massachusetts, zbuluam se vdekjet kardiake u rritën ndjeshëm duke filluar nga viti 2020, me modele sezonale të ekzagjeruara dhe rritje të vdekjeve në shtëpi.
“Ndërkohë që shumë studime të tjera kanë gjetur më pak shtrime për urgjenca kardiake në vende të ndryshme të botës, këto studime mund të kenë humbur ngjarjet që ndodhin jashtë spitaleve.”
Studiuesit sugjeruan se kjo rritje mund të jetë për shkak të më shumë njerëzve që shmangnin spitalet gjatë pandemisë ose që injoroheshin nga mjekët.
Kërkimi i CDC-së nga 2020, për shembull, gjeti se 40 për qind e amerikanëve vonuan ose shmangën kërkimin e kujdesit mjekësor në fillim të pandemisë, dhe 12 për qind qëndruan larg urgjencave.
Megjithatë, kërkime të reja po tregojnë gjithashtu se vetë virusi Covid mund të shkaktojë probleme afatgjata me zemrën, duke rritur rrezikun e vdekjeve kardiake.
Covid është lidhur me miokarditin, inflamacionin e muskulit të zemrës, dhe perikarditin, inflamacionin e shtresës së ngjashme me qese që rrethon zemrën.
Te miokarditi, mendohet se Covid bën që sistemi imunitar të sulmojë vetveten dhe të shkaktojë inflamacion të miokardit, muskulit të zemrës.
Ky mekanizëm i njëjtë është lidhur edhe me perikarditin.
Ndërsa shumica e rasteve janë të lehta, në raste të rralla, miokarditi mund të dëmtojë zemrën dhe ta bëjë të vështirë pompimin e gjakut, duke çuar përfundimisht në dështim të zemrës, sulm në zemër dhe goditje në tru.
Në raste aq të rralla sa një në 200,000, mRNA e vaksinave Covid mund të shkaktojë një përgjigje të ngjashme imunitare dhe të shkaktojë miokardit ose perikardit.
Inflamacioni i shkaktuar nga Covid gjithashtu ndryshon sinjalet elektrike të zemrës, duke çuar në rrahje të parregullta të quajtura aritmi.
Kërkimi i publikuar këtë javë gjithashtu tregoi se pirja e marijuanës ose konsumimi i produkteve të saj të paktën tre herë në javë mund të jetë një shkak i mundshëm i sulmeve të zemrës.
Ai ekip zbuloi se qelizat endoteliale, që rreshtojnë enët e gjakut dhe rregullojnë rrjedhën e gjakut, lëshonin më pak oksid nitrik tek njerëzit që pinin ose konsumonin marijuanë rregullisht.
Oksidi nitrik ndihmon enët e gjakut të zgjerojnë dhe të dërgojnë oksigjenin jetik në trup.
Kjo funksion i dëmtuar ndikon në aftësinë e enëve të gjakut për t’u zgjeruar, duke rritur rrezikun e aterosklerozës, sulmeve të zemrës dhe goditjeve në tru.
Dr John Hsu, autori kryesor i studimit të ri dhe drejtor i Programit për Ekonominë Klinike dhe Analizën e Politikave në Mass General, tha: “Sistemet e kujdesit shëndetësor në të gjithë botën kanë përjetuar goditje të shumta që nga viti 2020. Zbulimet tona sugjerojnë se si zgjedhjet e pacientëve për të kërkuar kujdes, ashtu edhe rezultatet pas një urgjence kardiake, kanë ndryshuar.
“Po të mos kishim shqyrtuar vdekjet duke përdorur të dhënat e certifikatave të vdekjes, rritjet në vdekshmërinë kardiake të popullsisë mund të kishin kaluar pa u vënë re.”
Patën disa kufizime në studim, duke përfshirë mungesën e të dhënave mbi shkaqet që çojnë në vdekjet kardiake. Nuk dihet kur do të publikohen rezultatet e plota.
Studimi u financua pjesërisht nga Instituti Kombëtar i Shëndetit. /GazetaExpress/